Przyczyny
Od 1 września 2024r na polsko-białoruskiej odnotowano znaczny napływ migrantów z bliskiego wschodu, nawet większy niż ten odnotowany w 2021r. Wobec tego w stronę granicy w systemie rotacyjnym skierowano pododdziały SZRP celem uszczelnienia kordonu. W akcji tej brały udział także niewielkie grupy żołnierzy w Wielkiej Brytanii oraz Ukrainy która mogła pozwolić sobie na taki ruch z uwagi na zamrożenie wojny na jej terytorium od marca 2023r.
Początek
Bruksela wezwała Warszawę do poszanowania praw każdego człowieka i do zliberalizowania zasad przyjmowania uchodźców. Rzeczpospolita odpowiedziała wezwaniem do wzmocnienia ochrony granic UE.
W dniu 23 września 2024r., około godziny 14:00 , BiełTA (tj białoruska Agencja Prasowa) poinformowała, iż Aleksandr Łukaszenka zmarł. Jako przyczynę śmierci podano niewydolność krążeniowo oddechową. Od razu pojawiły się spekulacje co do usunięcia Łukaszenki przez Rosjan. Wieść rozniosła się lotem błyskawicy. O godzinie 15:00 pojawiła się informacja, iż oddziały białoruskie biorące jeszcze niedawno udział w wojnie na Ukrainie uznały za legalny emigracyjny władze na uchodźstwie przebywające na terenie RP. Oświadczyli, iż od dawna przygotowywali się na tę chwilę i zamierzają przekroczyć granicę ukraińsko białoruską.
Rosja potępia te działania a bojowników białoruskich określa mianem terrorystów. Wydaje przy tym oświadczenie, iż jedynym legalnym władcą jest dotychczasowy szef białoruskiego KGB Iwan Tertel. W przestrzeni internetowej pojawiają się informację z Mińska, iż następcą Łukaszenki ogłosił się dotychczasowy minister do spraw nadzwyczajny Wadizm Sinauski.
reakcja
Niemcy oraz Francja nie zajmują żadnego stanowiska, apelują o nieeskalowania kolejnego konfliktu w Europie. Rosjanie wskazują na integralność terytorialną Białorusi i na to, iż zgodnie z umowami mogą użyć broni atomowej w przypadku jej naruszenia.
O godzinie 18:00 prezydent Ukrainy oraz prezydent RP wydają wspólne oświadczenie, iż nie ulękną się kolejnego atomowego szantażu.
O godzinie 19:00 CNN podaje informacje, opatrzoną filmem nagranym za pomocą telefonu komórkowego którego lokalizacja po masztach BTS wskazuje na miejscowość Milosevichi na terytorium Białorusi na filmie tym pokazani są żołnierze prowadząca walkę ogniową, oraz opancerzone wozy piechoty.
Niemcy żądaj od Warszawy niemieszania UE w ten konflikt i natychmiastowego wydalenia Świetłany Cichanuskiej z terytorium EU wskazując, iż mogła by ona udać się do Szwajcarii, gdzie zostanie zapewnione jej bezpieczeństwo. Warszawa odpowiada zdecydowanie odmownie.
Wobec tego rząd w Berlinie za pośrednictwem swojego MSZ skład wniosek do Komisji Europejskiej, o odebranie Polsce głosu w strukturach UE, motywując to brakiem praworządności w Polsce i tendencjami autorytarnymi.
opór
USA wzywa do deeskalacji konfliktu, ale nie zajmuje jednoznacznie krytycznego stanowiska wobec Swietłany Cichanuskiej. Wydaje się nawet iż są zadowolone z kolejnego konfliktu w tej części Europy, pada wiele słów o samostanowieniu narodów.
O godzinie 20:00 Świetłana Cichanouska wydaje oświadczenie, iż wybór rządu na Białorusi pozostaje w gestii narodu białoruskiego. Wybór taki ma być podjęty w wolnych demokratycznych wyborach. Oświadcza, iż społeczność międzynarodowa powinna wywierać wszelkie naciski by to umożliwić. Rząd w Berlinie oświadczył, iż celem deeskalacji konfliktu na Białorusi zmuszony jest zamknąć cieśniny duńskie dla polskich okrętów by nikt nie mógł dostarczyć uzbrojenia walczącym stronom. Zatrzymywane są także statki płynąc do gazoportu w Świnoujściu.
W tej sprawi zabiera głos prezydent USA twierdzą iż godzi to w wolność żeglugi i Stany Zjednoczone nie mogą zaakceptować takiego stanowiska.
O godzinie 21:30 Świetłana Cichanouska wzywa wszystkich obywateli kraju do zbierania się w punktach koncentracji i zasilania nowoutworzoych batalionów ochotniczych. Na miejsca takiej koncentracji wyznacza Bielsk Podlaski i Siedlce.
Przygotowania
Rząd w Moskwie oświadcza, że celu ochrony ludności oraz zapewnienia wolnych i nieskrępowanych wyborów zgodnie z umowami sojuszniczymi zamierza wprowadzić na Białoruś siły pokojowe.
O godzinie 22:00 Swietłana Cichanuska w towarzystwie Prezydenta RP wzywa Siły Zbrojne Białorusi do dochowania wierności jedynemu legalnemu rządowi i stawieniu oporu rosyjskim najeźdźcom.
W Rosji, Ukrainie i w Polsce trwa gorączkowo i pełna chaosu mobilizacja. Wydaje się, że nikt nie panuje nad sytuacją i nikt nie kontroluje narastającej eskalacji. W nocy dochodzą nowe informacje o zamieszkach jakie ogarnęły Mińsk, pokazywane są urywki filmów o barykadach budowanych przez ludność cywilną w Bobrujski i Baranowiczach. Utrudnia to jeszcze bardziej koncentracje sił na Białorusi gdzie wydaje się, że trwa Strajk powszechny.
Federacja Rosyjska za zaistniałą sytuacje obwinia rządy w Mińsku i Warszawie nazywając je terrorystycznymi. Na zebranym pośpiesznie forum OZN wzywają do uznania tych krajów za kraje wspierające terroryzm.
Wobec przekonania o pełnej izolacji politycznej Polski, w terenu Białorusi zostają wystrzelone rakiety w kierunku wyznaczonych miejsc zbierania się białoruskich ochotników tj Bielska Podlaskiego i Siedlec. Ma to na celu sterroryzowanie i zastraszenie Europy. Nie wiadomo kto wydał rozkaz do takiego ataku o kto aktualnie sprawuje tam władzę.
alarm
W SZRP od kilku godzin trwał pośpieszny alarm. Polskie F16 i FA50 patroluję niebo. W odpowiedzi na atak rakietowy Polskie wyrzutnie K239 wystrzeliły 600mm pociski w stronę portu w Bałtyjsku, oraz fabryki firmy MAZ w Baranowiczach.
K239 wystrzeliwuje rakiety 239 mm na odległość 180 km i ostrzeliwuje kluczowe cele w okręgu kaliningradzkim, artyleria lufowa armatohaubice K9 oraz kraby które zostały zwrócone Polsce po uspokojeniu konfliktu na Ukrainie otrzymując informacje z sieci cywilnych kamer wobec braku własnego rozpoznania w tym satelitarnego, zgodnie koncepcją aktywnej obrony ostrzeliwują kluczowe skrzyżowania w pobliżu granicy polski i federacji rosyjskiej w miejscowościach Mamonowo, Bagrationowsk, Krylowo, Kamarichi
pogranicze w ogniu
W nocy z 23/24 września rosyjska 23 Brygada Desantowa uderza na pozycje 9 BKawPanc która posiadała bardzo niski stan ukompletowania, Było to spowodowane odesłaniem części żołnierzy do formowanej 18. Żelaznej Dywizji. Wyposażona w czołgi PT 91 Twardy z których cześć została wysłana na Ukrainie nie była zdolna do prowadzenia działań.
Kaliningrad
Szczęśliwie przeciwko niej nacierała posiadające jeszcze niższe stany rosyjska brygada. Morale wojsk rosyjskich było wysokie, po klęskach na Ukrainie chcieli pokazać że wciąż są mocarstwem z kolei wojska polskie broniące swoich domów również były bardzo zdeterminowane. Wywiązały się wiec bardzo chaotyczne i bezładne walki które cechowały się niskim nasyceniem sprzętem.
Pomimo zaciętego oporu czołówki wojsk polskich zostały wyparte z Braniewa, ale odwrót nie był paniczny. Ponadto Rosjanie po zajęciu Braniewa, nie nacierali zbyt mocno.
Wobec jakiegokolwiek braku nacisku na 20. BP w Bartoszycach składająca się z czołgów K2 została ona rzucona na północny zachód w ogólnym kierunku na Kaliningrad celem przecięcia ogona logistycznego posuwającej się na południowy zachód rosyjskiej 23. Brygady Desantowej. 20.BPanc wsparta była dywizjonami artylerii samobieżnej wyposażonej wozy K9.
Nad ranem 15 Brygada Zmechanizowana z Giżycka wyposażona w koreańskie czołgi K2 otrzymała rozkaz marszu w kierunku na Gusiew na następnie ruszenia przez Czernichowsk, Gwardiejsk na Kaliningrad.
Brygady te miały przed sobą teoretycznie silniejszego przeciwnika. Rosyjska 18 Dyw Zmech na papierze silniejsza, była dopiero w trakcie formowania i jej realna siła liczona była na niepełną brygadę. Zaś 336 Bryg Piech Mors od czasu wojny na Ukrainie miała jeszcze niskie stany osobowe. I w obliczu nacierających Polaków, po symbolicznym oporze musiały się wycofać.
Cywile
Wobec braku floty i nierozpoznania głównych kierunków działań Sztab Główny WP podjął decyzję o pozostaniu na dotychczasowych stanowiskach 7 Brygady Obrony Wybrzeża i niewzmacnianiu jej siłami cofającej się 9BKP oceniając, iż teren pogranicza polsko rosyjskiego jest niekorzystny dla prowadzenia działań ofensywnych w kierunku południowym na Warszawę.
Około godziny 13:45, 24 września 23 Brygada Desantowa z obawy przed odcięciem zaczęła cofać się z Braniewa w stronę własnej granicy i dalej w kierunku Kaliningradu. Znacznej części jednostki to się udało. Głównie dlatego iż polscy żołnierze odmawiali udziału w wojnie ofensywnej i niechętnie wykonywali rozkazy. Jednak już o godzinie 14:00 do żołnierzy zaczęły docierać informację o intensywny ostrzale rakietowym terytorium RP co zmieniło nastawienie.
Polacy zostali zaskoczeni, jednak postawa ludności cywilnej która natychmiast publikowała na sieciach cywilnych filmiki pokazujące przemarsz wojsk rosyjskich, pozwoliła choć w ograniczonym zakresie powoli orientować się w ruchach obcych wojsk. Podobną wzorową postawą wykazały się osoby zajmujące się Open Source Inteligence (tzw OSIN ) które dokonywała tytanicznych wysiłków starając się rozpoznawać i klasyfikować przemieszczające się jednostki.
Służby realizujące zadania dla Obrony Cywilnej Kraju jak Straż Pożarna lub Policja zajęły się kontrolą na podległych im rejonach kluczowych punktów infrastruktury jaki i dbały o drożność głównych szlaków komunikacyjnych.
relokacja
1 Warszawska Brygada Pancerna wchodząc w skład 18.DZmech rozpoczyna przyspieszoną mobilizacje i swoimi pododdziałami ruszyła w kierunku Białegostoku. Niestety w przypadku 19 Lubelskiej Brygady Zmech natychmiastowa mobilizacja jest niemożliwa. Już po kilku godzinach jednostka ta była w marszu na północ w kierunku na Brześć Wobec braku czasu dyslokację wykonano na gąsienicach co zrodziło słuszne obawy co do możliwości jej działania po osiągnięciu rejonu przeznaczenia
25 Brygada Kawalerii Powietrznej została błyskawicznie przerzucona w okolice Augustowa który stanowił pivotalnym punkt polskiego ugrupowania.
6 Brygada Powietrznodesantowa została przerzucona w okolice Sokółki., zabezpieczając kierunek grodzieński. Jednak chaos po drugiej stronie pozwalał przypuszczać, iż nie są Białorusini w chwili obecnej zdolni do podjęcia jakichkolwiek działań ofensywnych
Pozostałe oddziały WP tj 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej i 12 Szczecińska Dywizja Zmechanizowana znajdowały się zbyt daleko od głównego teatru działań a ich przerzucenie wobec narastającego również po stronie Polskiej chaosu straszliwie trudne. Tym bardziej, że od wczesnych godzin rannych wszystkie drogi były całkowicie zakorkowane.
Dyslokacja wojsk białoruskich
Na Białorusi narastał chaos. Jeszcze 2022r., znaczą cześć korpusu oficerskiego wojsk białoruskich stanowili Rosjanie. Jednak po zakończeniu wojny zostali oni wycofani do macierzystych jednostek celem rekonstrukcji ich odtworzenia. Dlatego władze w Mińsku nie były pewne postawy swoich wojsk i nie wiedziały po której stronie się opowiedzą.
W Grodnie stacjonowała 6 Brygada Zmechanizowana, która jeszcze w październiku 2022r przekazała lwią cześć swojego uzbrojenia Rosjanom oraz 231 Brygada Artylerii Mieszanej. W Lidzie, 1Brygada Specjalna. w Słonimiu 11 Brygada Zmechanizowana stawiąca obecnie ekwiwalent 1 BGTaktycznej i to jeszcze niepełny.
W Próżanie 19 Bzmech z połową swoich stanów. W Brześciu 38 Brygada Zmechanizowana. W Baranowiczach 50 BZmech. w Mińsku 120 BZmech ale jej siły zostały zaangażowane do tłumienia zamieszek w stolicy. Elitarna 103 BZmech w Nowopołocku. Dyslokacja sił, również nie była korzystna, większość sił była rozstawiona w bliskości granicy. Tylko 50BZmech z Baranowicz 11BZmech ze Słonimia 11 BZmech z Próżany mogły zostać skierowane ku południowej granicy.
rosjanie
25 Gwardyjska Brygada Zmotoryzowana została skierowana do Białorusi do miejscowości Homel aby stworzyć zagrożenie dla Kijowa i kontrolować ważny logistycznie odcinek drogi M10 by nie dopuścić do jej przecięcia w żadnym miejscu co groziło odcięciem logistyki dla walczących jednostek po południowej stronie tej drogi.
Dla wzmocnienia tego manewru dodano elementy 76. Dyw Powietrznodesantowej która nie doszła do siebie od wojny na Ukrainie oraz 32 BZmot. I jej zdolności bojowe były nikłe. Jednocześnie w celu opanowania sytuacji w Mińsku do stolicy Białorusi Rosjanie skierowali 35. BZmot i w drugim rzucie 79. BZmot. Chciano skierować tam również 136 BZmot ale wobec kaskadowego narastania napięci i chaosu musieli dbać o zabezpieczanie granicy z Ukrainą. W kierunku na Wołożyn 10 Gwardyjską Brygadę Zmotoryzowaną oraz 98 Dywizję Powietrznodesantową.
uderzenie
1. Białoruska Brygada Zmech uderzyła z rejonu wsi Słoweczno w kierunku na Mozyrz, nie napotykając po drodze praktycznie żadnego oporu. Żołnierze wojsk pogranicznych gremialnie składali broń. Na ich prawej flance nacierała ukraińska 28. BZmech a na lewej 95. Samodzielna Brygada Szturmowa z Berezowa na Żytkowicze a jeszcze dalej z terenu Parku Narodowego Prypeć na Janów uderzała 5 Samodzielna Brygada Pancerna.
W drugim rzucie stała 63. Bzmech i 80 Samodzielna Brygada Desantowo Szturmowa. 40 tysięczna armia Łukaszenki nie była w stanie zabezpieczyć całej granicy. Dyslokacja na stopie pokojowej wzdłuż granicy z Polską, okazała się pułapką z której Białorusini będą starali się wyrwać. Nie będąc do tego pewnym postawy państw nadbałtyckich. Przypominało to nieco sytuację Polaków z września 1939r.
Uderzenie siłami 19. BZmech na Brześć nie zakończyło się powodzeniem. Białorusin w oparciu o doświadczenia wojny na Ukrainie postanowili zamknąć się w mieście. Niewielkie polskie siły nie miały większych szans na zajęcie miasta. Już na rogatkach przywitały ich strzały. Udało się Polakom opanować most Zapadnyj niedaleko starej Twierdzy Brześć, ale nie mieli sił posunąć się ani kroku dalej. Zabezpieczono też most na Bugu i czekano na podciągnięcie oddziałów. 19. Bzmech dysponowała obecnie zaledwie 1/3 swoich nominalnych sił.
Znacznie lepiej wyglądała sytuacja 100 km na północ gdzie dotarła elitarna 1 Warszawska BP dysponująca zmodernizowanymi wersjami czołgu Leopard2 oraz koreańskimi AS21 Redback. Jej przeciwnikiem była 19 Brygada Zmech .Teren ten był niezwykle korzystny do walk czołgowych.
na baranowicze
Polacy wykonali pozorowane uderzenie na małą miejscowość Pogranicznyj ale głównymi siłami skierowali się na północ i obeszli pozycje Białorusinów rozbijając niewielkie oddziały osłonowe. Ci unikając okrążenia zaczęli się wycofywać. 1WBP rozpoczęła pościg za uchodzącym nieprzyjacielem zmierzając do Wołkowyska.
Zniszczenie tych sił było niezwykle ważne, albowiem doniesienia zwiadu kosmicznego mówiły że stojące na zapleczu 11. ,50. Bzmot i 1 BSpecjalna kierowały się szybkim marszem na południe. Celem działania warszawskiej brygady były kluczowe dla opanowanie Mińska Baranowicze. Zajęcie Wołkowyska to była formalność. przeciwnicy porzucali brań i sprzęt.
Udało się tego dnia posunąć jeszcze 10km na wschód dzięki czemu brygadowa artyleria wyposażona w armatohaubic Krab mogła obłożyć ogniem (co prawda niemal na granicy swojego zasięgu) biegnąca na osi północ południe drogę M11. Którą prawdopodobnie przemieszczała się na południe 1. Brygada Specjalna. Była to jednak granica możliwość Warszawskiej Brygady.
Składało się na to kilka czynników – niepewność co do zabezpieczenia prawej flanki, brak paliwa, zmęczenie żołnierzy, jak i nękające uderzenie 161 pułku śmigłowców bojowych. Polskie lotnictwo nie zapuszczało się zbyt głęboko w przestrzeń powietrzną wroga z uwagi na brak korytarzy powietrznych i wciąż silną obronę przeciwlotniczą obrońców.
na grodno
Korzystne rozstrzygnięcie na głównej linii ataku ułatwiło także sytuację pod Grodnem, gdzie 6 Brygada Zmechanizowana broniła się przed 6 Brygadą Powietrznodesantową. Polacy nawet nie zaczynali zdobywać miasta. Demonstracyjnie przygotowywali się do okrążenia. Lecz na tyle wolno by dać czas obrońcom na wycofanie się.
Gdy wojska wierne Łukaszence rozpoczęły odwrót na planowane trasy ich przemarszu skierowano systemy amunicji krążącej Warmate które na otwartym terenie mogły z łatwością niszczyć przeciwnika, powodując korki i zamieszanie. Spokojny do tej pory odwrót zmienił się w pośpieszną ucieczkę. Polacy nie tracili czasu na zajmowania miasta.
Wyminęli je od południa drogą M6 i zaatakowali Białorusinów. Sami jednak dostali się pod ogień artylerii rakietowej i lotnictwa. W nalocie brały udział wielozadaniowe 4 SU-30SM z 61 Bazy w Baranowiczach , oraz 4 Mig 29BM. Jedne z Migów został strącony przez dywizjon przeciwlotniczy brygady wyposażony w system „Poprad”, choć nie jest on dedykowany do walki z samolotami wielozadaniowymi, reszta została spędzona z pola przez polskie F-16 które z kolei same dostały się pod ogień przeciwlotniczy i musiały spiesznie uciekać.
dyplomacja i rakiety
Działania ofensywne SZRP były zaskoczeniem dla strony rosyjskiej. Jeszcze większą niespodzianką było pojawianie się w godzinach rannych 25 września 2024r w Brześciu Świetłany Cichanuskiej, która w zajętym skrawku miasta ogłosiła powstanie wolnej Republiki Białorusi i skład rządu tymczasowego. Ministrem Obrony został Walery Sachaszczyk były dowódca Brzeskiej Brygady Desantowo Szturmowej. Wezwał on obrońców miasta do natychmiastowej kapitulacji obiecując przy tym pełną amnestię.
polityka siły
W odpowiedzi na ten akt Rosjanie odpowiedzieli atakiem rakietowym na kluczowe punkty infrastruktury krytycznej w tym na gazoport w Świnoujściu i rafinerie pod Gdańskiem z jednoczesnym atakiem cybernetycznym na lotniska na terenie kraju i rządowe strony.
Ataku dokonano za pomocą rakiet systemu „Kalibr” z wyrzutni bazowania lądowego, co stanowiło pewne zaskoczenie, choć Rosjanie pracowali nad tym rozwiązaniem od jakiegoś czasu.
Polski system obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej, sprawił się dobrze. Większość rakiet została zestrzelona. SZRP odnotowały jednak pewne problemy z obsługą systemów radarowych.
Do Warszawy zapowiedział swój przylot Sekretarz Generalny NATO z wezwaniem do natychmiastowego zawieszenia broni. Jednak jeszcze przed jego przylotem Warszawa odpowiedziała zdecydowanie odmownie. Motywując to wrogą postawą Niemiec i wobec spodziewanej izolacji jak najszybszego odsunięcia niebezpieczeństwa Rosyjskiego od swoich granic.
W odpowiedzi na kolejne ataki rakietowe na terytorium RP z terenu Ukrainy dokonano ostrzału rakietowego ważnej rafinerii w Mozyrzu na terenie Białorusi.
Dotychczasowe starcia były niezwykle chaotyczne. Wejście sił do walki niemalże z marszu jest niezwykle trudne. Teoretycznie jednostka po przybyciu na miejsce docelowe, powinna się rozwinąć, pododdziały powinny dotrzeć na wyznaczone miejsce i tam przygotować pozycje, rozpoznać przedpole. Potężna praca sztabowa. Nie było na to czasu.
front południowy - ukraina
Tymczasem na froncie południowym w miejscowości Homel doszło do starcia ukraińskiej 28. B.Zmech i idącej za nią 80 Samodzielnej Brygady Szturmowej z rosyjską 76. Dywizją Powietrzno Desantową. Już samo starcie w mieście było sukcesem Sił Zbrojnych Ukrainy. Przez miasto przebiegała ważna drogą M – 10 która została przecięta.
Idąca w drugim rzucie rosyjska 25. BZmech ominęła Homel od północy i parła w kierunku mostu na Dnieprze w przebiegu drogi M10 niedaleko miejscowości Aleksandrówka. Ukraińcy zignorowali ten ruch, za to sami siłami 80. Samodzielnej Brygady ominęli miasto od zachodu i ruszyli w kierunku Mohylewa.
Lecz wobec braku informacji satelitarnych z Waszyngtonu którzy odmówili im tej informacji nie byli pewnie co do położenia innych jednostek. Zwrócili się o pomoc do Polaków, lecz warstwa chmur uniemożliwiła polskim satelitom obserwacje. Skręcili wobec tego w kierunku Bobrujska, w kierunku którego miała posuwać się 1. Białoruska Brygada. Manewr ten był niezwykle ryzykowny, wobec niepewność dostaw ale był obliczony na wzbudzenie paniki wśród stawiających opór Białorusinów.
Ukraińska 5. BPanc bez trudu zajęła Kobryń i tam podzieliła swoje siły. Cześć ruszyła na zachód w kierunku Brześcia by odciąć miasto od zaopatrzenia, cześć ruszyła drogą M1 na północy wschód w kierunku miejscowości Iwacewicze gdzie spodziewali się natknąć na Łukaszenkowską 1 Brygadę Specjalną.
Jednak posuwali się bardzo powoli wobec braku informacji o ruchach 11 Brygady Zmech, która miała być na północ od nich 1. Białoruska Brygada Zmechanizowana bez jednego wystrzału dotarła do Mozyrza wszędzie po drodze organizując administrację. W Mozyrzu urządzono paradę zwycięstwa, którą zakłócił ostrzał rosyjskiej artylerii.
nadzieja w sporach
Zebrane naprędce w Waszyngtonie spotkanie szefów dyplomacji państw NATO potępiło agresję Polski i Ukrainy na Białoruś. Co ciekawe część krajów Europy Środkowej a także Finlandia Szwecja wypowiadały się w tym temacie bardzo powściągliwie.
Sprzeciw wyraziła także Francja . Trwający od dawana głęboki kryzys francusko niemiecki, pogłębiony dodatkowo niemieckim projektem budowy Europejskiej Tarczy Antyrakietowej z pominięciem francuskiego przemysłu zbrojeniowego, zbierał swoje żniwo.
W październiku 2022r odwołane zostały Międzyrządowe spotkania Francja-Niemcy, które odbywały się cyklicznie od 20 lat. Do spotkania w 2023r również nie doszło. W obliczy trwającego kryzysu należało oczekiwać, iż do spotkania w 2024r również nie dojdzie. Czy mogła Rzeczpospolita liczyć na ciche wsparcie Francji i częściowe choć przerwanie trwającej od dwóch dni izolacji Rzeczpospolitej?